Canada is al decennialang lid van de “Five Eyes” organisatie – een inlichtingensamenwerkingsverband met de VS, Australië, Nieuw-Zeeland en het Verenigd Koninkrijk. Werkt dat zo wel goed?



Het onderwerp van de “Five Eyes” is zojuist weer op de voorgrond geraakt doordat er in Canada stemmen opgaan dat het wenselijk zou wezen een dienst te hebben die vergelijkbaar is met de CIA, de Amerikaanse Central Intelligence Agency. Zo’n buitenlandse inlichtingendienst heeft Canada eigenlijk nog niet. Men is het erover eens dat het nu misschien handig zou wezen om te weten wat er zoal speelt binnen de overheden van andere landen – te denken valt nu acuut aan die van de VS.

Canada gebruikt “Five Eyes” momenteel wel voor het verkrijgen van algemene internationale informatie maar omdat het samenwerkingsverband grotendeels gefinancierd wordt door de VS, weet men verdraaid goed dat er geen informatie vrij zou komen vanuit de VS die schadelijk zou wezen voor hun onderhandelingspositie.

Een Canadese CIA is natuurlijk niet zo één twee drie uit de grond te stampen. Bovendien zou het een flinke bak geld kosten en dat is in het huidige politieke klimaat moeilijk te verteren. Terwijl iedereen bezuinigingen roept en de belastingen juist links en recht verlaagd moeten worden, is het niet erg waarschijnlijk dat een geheel nieuwe overheidsdienst een echte kans zou maken.

Maar wat heeft Canada dan wel? Om te beginnen is er de “CSIS”, de Canadian Security Intelligence Service, waar men inderdaad informatie vergaart maar het is niet een dienst die mensen inzet om echt nuttige informatie uit andere landen te vergaren. In feite is “CSIS” erop gericht dreigingen op te sporen, waarbij men vooral in eigen land zoekt naar terroristencellen en andere staatsonvriendelijke activiteiten.

Canada heeft ook een CSE, de “Communications Security Establisment“, waar men actief zoekt naar elektronische bedreigingen, zoals het rigoureus penetreren van de websites van de overheid of van belangrijke bedrijven.

Verder heeft Canada ook al een “Global Security Reporting Program” (GSRP) waarbij diplomaten in allerlei landen de opdracht hebben om algemene informatie te vergaren. Dit doet men echter openlijk zodat het niet gezien kan worden als spionage. Er zijn trouwens maar ongeveer dertig mensen die op deze manier actief zijn.

Zo kan het dan inderdaad gebeuren dat Canada vrij nadrukkelijk leunt op “Five Eyes”, waarbij men nu telkens meer gaat benadrukken dat de informatie die uit de VS komt gekleurd zou kunnen zijn. Of althans dat belastende informatie uitgefilterd kan worden als de belangen van de VS daarmee gemoeid zouden zijn.

Bovendien stond er een artikel in de “Financial Times” waarin er vanuit de hoogste overheidskringen in de VS werd bericht dat de VS graag zou zien dat Canada uit de “Five Eyes” gekieperd zou worden. Overigens haastte men zich vervolgens om het bericht te ontkennen – maar het is intussen wel mooi naar voren gebracht.

Zo kijkt Canada nu toch serieus naar de Britse “MI6”, de actieve inlichtingendienst van het VK. Is daar verder iets mee te ondernemen, zou meer samenwerking in die zin kunnen lonen?