Het betalen van een fooi is verklonken in het Canadese financiële systeem. Toch blijkt het niet altijd duidelijk wanneer je wel en wanneer je niet een fooi moet geven. Weet jij het?

Bijna iedereen is het er over eens hier dat je aan iemand die je je maaltijd brengt in een eetgelegenheid, een bepaalde fooi dient te betalen. Over het algemeen wordt daarvoor 15% aangehouden. Anders wordt het reeds als je zelf je eten moet ophalen, zoals bijvoorbeeld bij een zelfbedieningsgelegenheid.

Moet je daar ook fooi geven en zo ja, hoeveel? De meningen daarover lopen uiteen. Velen doen niets, anderen een paar kwartjes maar er zijn ook mensen die dan juist wel de volle fooi afrekenen.

Bij de kapsalon, da's is ook zo'n gevalletje. Bijna iedereen voelt hier de noodzaak om toch 15% af te rekenen, alhoewel er over het algemeen minder wordt gegeven als de kapper ook de saloneigenaar is.

Bij taxi's geldt er ook zo'n soort verplichting. Velen geven hier grif 15%. Op veel andere plekken is het niet altijd meteen voor iedereen duidelijk. Bij het benzinestation misschien? Aan de sjouwers als je aan het verhuizen bent? Aan de tuinman? Aan de klusjesbaas?

Dan komt de kwestie, hoe moet je de fooi betalen? Vroeger deed je dat handje contantje. Tegenwoordig krijg je dan een betaalapparaat voor je kokkert waar hier vaak de fooikeuzes al op staan. Je krijgt bijvoorbeeld een keuzemenu te zien met 15%, 18% of 20% fooi. De suggestie wordt daarmee gewekt dat een 15% fooi wel erg schamel is. Je bent dan trouwens al een beetje een schlemiel als je niet ten minste 15% tipt. Dit soort situaties kunnen je voor ogen komen ook in bijvoorbeeld een

Wat nu in een zelfbedieningsrestaurant?. Is 15% dan eigenlijk al niet veel te veel. Immers, er was geen "bediening"?

De dwang van het betaalapparaat is aan het oprukken. Je kunt nu zelfs bij de garage verwachten, na een onderhoudsbeurt, dat er een keuzemenu verschijnt met deze percentages. Wil je nog flink fooi geven bovenop de $85 arbeidsloon per uur, die je reeds in rekening wordt gebracht. Klopt dat dan wel? Consumentenorganisaties beginnen er nu voor te waarschuwen. De fooikeuze wordt op te veel plekken toegepast, ook wanner fooi helemaal niet van toepassing zou hoeven zijn.

Het oprukken van de fooidictatuur wordt omschreven als "tip creep"  in vaktaal. Er wordt uitgebreid onderzoek naar gedaan welke bedelvorm (want dat is het toch eigenlijk wel) het best werkt. Uiteindelijk is een aanmoediging om fooi te geven (de zogenaamde "tipping nudge")  het effectiefst. De koper merkt het eigenlijk niet meteen want het wordt gewoon van de bankrekening afgeschreven.

De suggestie die wel wordt gedaan is om niet via het betaalapparaat te tippen maar om de "nul-optie" te kiezen en de fooi nadrukkelijk in contanten te betalen, wanneer dat zo moet.