Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn er nogal wat van hen gevlucht naar Canada. Aanvankelijk kon dat vrij eenvoudig, iets later kwamen daar toch wel visabeperking op.

Inmiddels zijn er zo’n 300.000 Oekraïners in Canada gearriveerd en er zijn er ook wel enkele teruggegaan om wat voor reden dan ook – maar die aantallen houdt de Canadese overheid geheim. Dat is trouwens gebruikelijk in Canada. Vertrekkers worden verder eigenlijk niet geregistreerd.

Oekraïners hebben heel wat meegemaakt, zowel in hun thuisland als gedurende de lange reis naar Canada. De immigratiehobbels waren ook niet altijd gemakkelijk – en dan komt er nog de kwestie van woonruimte, inkomen, werk, school en wie weet wat nog meer bovenop. Een vluchteling ben je echt niet voor de lol.

Zo’n 30.000 Oekraïners kwamen terecht in de provincie Québec, waar ze terstond aan de slag moeten om Frans te leren – want dat is nu eenmaal de regel in deze provincie. Frans is een lastige taal voor Oekraïners dus het zal nog wel eventjes duren voordat dit gaat lukken. In de tussentijd is het moeilijk voor hen om werk te vinden, om iets bij de provinciale overheid gedaan te krijgen en ook om zich te bewegen in het dagelijks leven.

Een vervelend probleem dat door nogal wat Oekraïners in Canada wordt ondervonden is de kwestie van de gezondheidszorg. Op zich is die gratis beschikbaar in Canada voor allen die er wonen: permanente bewoners (inclusief staatsburgers) en vluchtelingen. Maar de Oekraïners hebben een speciale tijdelijke status opgeplakt gekregen toen het conflict begon en daar zitten ze nog steeds mee.

Tijdelijke inwoners moeten zelf voor hun gezondheidszorg betalen en daarvoor een verzekering afsluiten wat duur en vaak ook best ingewikkeld is. Aanvankelijk bood men de Oekraïners, ondanks hun tijdelijke status, toch die gezondheidszorg aan. Netjes van Canada natuurlijk maar ook erg kostbaar en bovendien problematisch want de zorg is al zwaar overbelast.

De tijdelijke status is op gegeven moment afgelopen, tenzij men aan bepaalde voorwaarden kon voldoen. Nogal wat Oekraïners konden niet aan die voorwaarden voldoen of waren zich niet bewust van de veranderende regels. Hoe dan ook, er zijn duizenden niet-verzekerde Oekraïners in de provincie Québec, waarbij men gemakshalve maar wil aannemen dat het in andere provincies niet veel anders is.

Opvallend is dat kinderen wel gedekt blijven – wat te maken heeft met de basisgedachte dat kinderen altijd toegang tot zorg moeten hebben, ongeacht hun nationaliteit, afkomst, verblijfsstatus of wat dan ook. Waarom die regel niet geldt voor volwassenen wordt verder niet besproken. Het is nu eenmaal zo.

Veel Oekraïners zouden graag permanent in Canada blijven en of dat mogelijk zal wezen is nog niet duidelijk. Geen geregistreerde vluchteling en ook geen permanent ingezetene. Makkelijk zal het heus niet wezen.