Hoe verder met de zorg?

Canada heeft een gesocialiseerd zorgsysteem. Dit betekent dat men, in beginsel, aan iedereen in het land dezelfde goede zorg wil bieden, ongeacht of men rijk of arm is.

Het principe lijkt lovenswaardig, je kunt toch gewoon niet anders zeggen. Waarom zou je, als je arm bent, minder recht op zorg hebben dan wanneer je rijk bent? Die logica, daar kun je eigenlijk weinig tegenin brengen, vinden de meeste Canadezen. Maar intussen zit het land wel met een zorgsysteem dat gruwelijk aan het vastlopen is door te hoge kosten en een oplopend gebrek aan personeel. Hoe moet dit verder?

Knappe koppen komen al jarenlang met suggesties om het allemaal beter te maken - maar tot nog toe is het niet gelukt. In feite, en daar kun je eventueel ook de Coronacrisis nog eens de schuld van geven, is het allemaal nog veel schrijnender geworden. De wachtlijsten voor veel routinehandelingen lopen op en in grote delen van het land is het zo goed als onmogelijk om een vaste huisarts te krijgen. De eerste hulp-afdeling wordt bij bepaalde ziekenhuizen soms op slot gedaan omdat er niemand is die kan werken. Er zijn zo talloze andere voorbeelden dat het niet goed gaat met de standaardzorg in Canada.

Eén van de veelbesproken suggesties is om een parallel systeem van privézorg op te starten. De standaardzorg zou dan blijven en er zou, voor sommigen, een privésysteem kunnen komen. Daar moet dan wel extra voor betaald worden - eventueel door middel van een systeem van privéverzekeringen. Er zijn voorstanders voor dit systeem maar er zijn ook ontzettend veel tegenstanders. Het zou een schande zijn, zo zegt men dan, als men met geld een betere zorg zou kunnen krijgen dan zonder geld. Dit past niet in de principes van de "Medicare", zoals het systeem van algemene zorgverlening officieel heet.

De voorstanders van het privésysteem wijzen naar de mogelijkheid die eenieder mét geld toch ook al heeft om zijn kinderen naar een betere school te sturen, om naar een duurdere tandarts te gaan, om in een betere wijk te wonen en een duurder huis te hebben, om luxueuzer te eten, om een betere auto te bestellen, och ga zo maar door. Met flink geld kun je de meeste aspecten van het leven wel aanpassen (velen zeggen: beter maken). Maar als je dat in Canada voorstelt voor wat betreft de zorg, dan klappen velen meteen dicht. Want dát kan ineens echt niet.

Het gruwelijke voorbeeld waar tegenstanders graag naar verwijzen is het zorgsysteem in de Verenigde Staten. Er is prima zorg, daar, voor diegenen die flink verzekerd zijn of zelf gemakkelijk in de buidel kunnen tasten. Wie geen geld heeft en ook geen verzekering, die kan soms lelijk terechtkomen. Er zijn wel wat basisvoorzieningen maar die zijn, hier en daar, van het niveau uit een derdewereldland. Dat zouden we in Canada toch niet moeten willen?

De discussie over wel of geen parallel privé zorgsysteem vervalt in het bekende zwart/wit gekibbel. De een heeft een mening en weigert te luisteren naar wat de ander er over zou weten. De ander doet hetzelfde en voortgang is uitgesloten. Beide partijen verharden zich in hun standpunt en proberen enkel diegenen belachelijk te maken, die het niet met hen eens zijn.

Ons advies is om eens te gaan kijken naar hoe het in andere landen geregeld is. Neem nou Groot-Brittannië, Duitsland, Japan, Zwitserland, Frankrijk? Kun je daarvan misschien wat leren?