Wat te doen met echt oude gebouwen?
Zijn die er dan eigenlijk wel in Canada?
Lacherig wordt er soms gereageerd als je het hebt over "erfgoed" in Canada. Er staan toch helemaal geen oude gebouwen? Alles is immers alleen maar nieuw of recent?
Inderdaad zul je in Canada geen zes-eeuwen oude lakenhallen, kathedralen en stadhuizen vinden - dat is nogal wiedes. Maar na eeuwenlange bouwkunst, staat er toch hier en daar wel wat bijzonders te pronken, dat inmiddels de status van beschermd erfgoed heeft verdiend. Men weet al wel: door het nu te conserveren, zal het telkens ouder worden en daardoor aan historische intensiteit winnen. Dit gaat lukken - nee het is al aan het lukken.
Het voorbeeld van Halifax in Nova Scotia is treffend. Hier kwamen veel overledenen van de titanicramp te liggen en hier kwamen veel immigranten ooit met de boot aan. De stad groeide uit tot een belangrijk handelscentrum, eerst voor de visserij. Maar nu is er een voorname zeehaven. De Canadese federale regering heeft zich over de immigratiegebouwen ontfermd en er een "National Historic Site of Canada" van gemaakt. De overheid heeft het prachtig gerestaureerd en er een museum in gevestigd.
Verder in de stad staan er hier en daar echt aardige oudere gebouwen en daar springt men soms netjes maar soms ook erg hufterig mee om. Zo stond er een oudje in de weg van een nieuwbouwproject en daar was het al snel duidelijk: hier viel veel geld te verdienen. De bulldozer legde het 200-jaar oude gebouw heel snel tegen de grond. Niets meer aan te doen - de geschiedenis uitgewist.
Ook gaat men vrij grof te werk om het autoverkeer te dienen. Als er een straat verbreed moet worden, dan gaan steevast de oude gebouwen er het eerst aan. Die staan in de weg van de vooruitgang. Het is een ingesteldheid die we nog wel kennen in Europa toen er in 1950 en 1960 ook verbredingswerken werden uitgevoerd, ten gunste van Koning Auto. Maar in Canada doet men dit nog steeds.
Vaak is men van mening dat een ouder gebouw eigenlijk niet meer gerestaureerd kan worden omdat het té vervallen is. Eigenlijk is dat helemaal niet waar want alles kan wel verbouwd, gerestaureerd of herbouwd worden ... als je er maar de juiste hoeveelheid contanten voor klaar wilt zetten. In de armere streken van Canada ontbreekt het daar vaak aan en dan is het wel zo gemakkelijk de boel maar te laten vervallen en vervolgens het geheel in elkaar te drukken. Voor de vooruitgang.
En dat is het dan wel zo'n beetje. Het voorbeeld van Halifax is treffend. Hier en daar staat er een oud gebouw, omgeven met gemaximaliseerde nieuwbouw. Wij zouden zeggen: het is geen gezicht.
